Wiskundige modellen voor optimale dekkingsgraad hulpdiensten

In spoedeisende situaties op tijd de juiste zorg bieden. Dat is waar de hulpdiensten voor staan. Op 6 juni promoveert wiskundige Pieter van den Berg aan de TU Delft. Van den Berg ontwikkelde modellen voor het optimaliseren van het logistieke proces van hulpdiensten. In zijn modellen legt hij de focus op de locatie van de standplaatsen, het inplannen van niet-spoedeisende ritten (voor ambulancezorg) en de dienstroosters. Door het kwantificeren van het proces wordt soms duidelijk dat met kleine wijzigingen, een betere kwaliteit geleverd kan worden, zonder capaciteit toe te voegen. Een deel van het onderzoek is uitgevoerd op het Centrum Wiskunde & Informatica (CWI).

Voor zijn proefschrift deed Pieter van den Berg onderzoek bij verschillende hulpdiensten. In Nederland keek hij naar de ambulancezorg en de brandweer. In Noorwegen en Canada ontwikkelde hij modellen voor de luchtambulance. Van den Berg: "Deze hulpdiensten verschillen onderling sterk van elkaar, maar hebben één belangrijke overeenkomst, ze delen de taak om in spoedsituaties, snel hulp te bieden."

Optimale verspreiding ambulances  

Voor de ambulancezorg ontwikkelde Van den Berg een model dat aangeeft hoe ambulances binnen één veiligheidsregio optimaal verspreid kunnen worden voor de beste dekkingsgraad. Van den Berg: "Een ambulance is ongeveer de helft van de tijd onderweg. Hierdoor heb je per standplaats sowieso meerdere ambulances nodig. Daarnaast spelen ook tijdsafhankelijke aspecten mee. Er is sprake van een duidelijke variatie door de dag heen. En ‘s nachts is het ook weer rustiger dan overdag." 

Tool voor geplande ritten 

Naast spoedeisende zorg, hebben ambulances ook te maken met gepland vervoer, waarbij patiënten zonder spoed vervoerd worden tussen zorginstellingen. Voor deze in te roosteren ritten ontwikkelde Van den Berg een tool waarmee ambulancediensten deze ritten zo efficiënt mogelijk kunnen inplannen.  Van den Berg: "Rond 11.00 uur komen de meeste aanvragen voor een geplande rit. De hiervoor bestemde zorgambulances kunnen de vraag niet altijd aan. Wanneer een reguliere ambulance moet worden ingezet, heeft dit uiteraard direct invloed op de dekkingsgraad." 

Betere kwaliteit 

Van den Berg analyseerde ook de dienstroosters van de zogenoemde zorgambulances. Van den Berg: "Uit de analyse van de roosters kwam naar voren dat het met kleine wijzigingen mogelijk is om betere kwaliteit te leveren, zonder capaciteit toe te voegen." Vervolgens betrok Van den Berg ook de dienstroosters van de Canadese luchtambulance in Ontario in zijn onderzoek. Hieruit kwam naar voren dat het aantal diensten per dag licht verlaagd kan worden, zonder dat het serviceniveau verslechtert. Echter, door de grootte van het gebied is een groot deel van de capaciteit van overdag ook 's nachts nodig."

Positionering brandweermaterieel

Voor de brandweer ontwikkelde Van den Berg een model voor een optimale verspreiding van de wagens in een veiligheidsregio. Hij geeft aan: "Het model houdt rekening met brandweer-specifieke eigenschappen. Zo heb je de vrijwillige en de beroepsbrandweer en kent de brandweer verschillende voertuigen. Het ontwikkelde model  kan een bijdrage leveren aan het maken van strategische keuzes ten aanzien van de positionering van materieel en personeel."  

Pieter van den Berg promoveert op 6 juni aan de TU Delft met zijn proefschrift:  Logistics of emergency response vehicles. Facility location, routing, and shift scheduling. Zijn promotoren zijn prof. dr. ir. K.I. Aardal (TU Delft) en prof. dr. R. D. Van der Mei (CWI en VU Amsterdam). Van den Berg deed zijn onderzoek binnen de Delftse faculteit Elektrotechniek, Wiskunde en Informatica. Een deel van het onderzoek is uitgevoerd op het Centrum Wiskunde & Informatica (CWI) in Amsterdam.