Deze 5 trends bepalen de toekomst van design

Een slecht design en slechte gebruikservaringen zijn funest voor organisaties. De tijd van gebruikers is daarvoor te beperkt, de schermen van onze smartphones en tablets te klein, en de geboden alternatieven te rijk. Niet voor niets is design bij merken als Apple, Google, Tesla en Nike diep in het DNA geworteld. Producten - of beter gezegd: ervaringen - moeten er niet alleen goed uitzien, ze moeten ons ook goed doen voelen. Door gebruiksgemak, een op maat gesneden ervaring, en een oogstrelend uiterlijk. Het liefst in een combinatie daarvan.

 

Dat betekent werk aan de winkel voor organisaties. De rol van designers is nu onmisbaar, maar neemt in de toekomst verder toe. Deze 5 trends dragen daaraan bij.

 

1. De klant als middelpunt van het designproces

In het traditionele industriële productiemodel staat de klant achteraan in het proces. Het is de passief ontvangende partij van het geproduceerde goed. Na de koop is het gedaan met de klant-fabrikant-relatie.

 

Dit model stamt echter uit de industriële revolutie en vertoont inmiddels aardig wat scheuren. De moderne consument is mondig, zelfbewust en weet precies wat hij wil. De behoefte aan individuele, op maat afgestemde dienstverlening is groot en groeit alleen maar verder. Niet langer staat de klant achteraan, maar in het midden van de product lifecycle.

 

Dat heeft grote gevolgen voor organisaties. Zij moeten niet alleen veel meer rekening houden met individuele wensen, maar klanten direct in het designproces betrekken. Producten hebben steeds minder vaak een vast design zodra deze op de markt verschijnen, maar passen zich aan de hand van feedback en gebruiksdata aan.

 

Wijzigingen in zowel functioneel als uiterlijk design kunnen op individueel niveau en op grote schaal plaatsvinden. Dat vereist wel dat de fabrikant de nodige (technische) maatregelen neemt om dat mogelijk te maken. Dat kan variëren van het verzamelen van gebruiksstatistieken tot het creëren van (virtuele) omgevingen waarin klanten echt kunnen deelnemen aan het designproces. Zodat de klant na aankoop de driver achter het design wordt, en blijft.

 

2. Opkomst van het Internet of Spaces

Het Internet of Things bestaat uit een grid van connected devices. Langzaam maar zeker maakt die wirwar aan apparaten een meer geclusterd karakter, en ontstaan intelligente ruimtes. Denk aan slimme woonkamers, pleinen en kantoorgebouwen.

 

Bedrijven moeten veel meer gaan nadenken over de rol van een 'thing' in de ruimte waar het behoort te functioneren. Dat roept allerlei nieuwe vragen op. Wat voegt een app, wearable, product of voorwerp toe aan het samenspel van connected devices die reeds aanwezig zijn in die specifieke ruimte? Maakt het daar überhaupt deel van uit of eist het een puur autonome rol op in de omgeving? Een gebrek aan 'omgevingsbewustzijn' in productontwerp ontaardt in een product of dienst dat niet aansluit bij wat al bestaat.

 

Een voorbeeld van een fabrikant die dit principe nu al toepast, is Samsung. Vrijwel al hun elektronische devices voor in de huiskamer kunnen met elkaar communiceren. Hun tablets en smartphones 'praten' met de smart TV, router en wireless printer. Zo ontstaat een totaalervaring die meer is dan de som der delen.

 

3. Van producten naar end-to-end-ervaringen

De nadruk ligt - zoals bovenstaand voorbeeld al schetst - steeds minder op enkele producten. Het gaat om totale end-to-end-ervaringen. De toegevoegde waarde ligt steeds vaker bij de slimme combinatie van producten en dienstverlening.

 

Binnen allerlei branches zien we deze ontwikkeling inmiddels zijn werk doen. Binnen de retailbranche is dit wellicht het meest zichtbaar: winkels zoeken naar een complete 'experience' voor hun klanten die verder reikt dan een app of een gebruiksvriendelijke webwinkel.

 

Virtual reality (VR) is een belangrijke katalysator van die 'totaalervaring'. Het neemt letterlijk de grens weg tussen de realiteit en de ervaring die de designer voor ogen heeft. VR is dan ook allang niet meer het alleen het domein van gamers.

 

4. Verbreding van de discipline

De focus op end-to-end-ervaringen en de opkomst van het Internet of Spaces laten diepe sporen na in het design-ambacht. Design was welhaast een equivalent voor 'uiterlijk', maar dat is rap aan het veranderen.

 

Voor het bieden van ervaringen in plaats van producten is het 'oog voor het schone en functionele' niet meer voldoende. Van belang is dat designers enerzijds weten hoe de mens denkt, reageert, voelt en communiceert. Aan de andere kant zijn zij meer dan ooit afhankelijk van technologische ontwikkelingen. Design kent dan ook steeds meer overlap met disciplines als technologie, psychologie, en vertoont zelfs overlap met bijvoorbeeld gedragswetenschappen en zelfs antropologie.

 

Dat betekent ook dat het aantal designers binnen bedrijven waarschijnlijk fors toeneemt. Ofwel als toegewijde rol, ofwel als steeds belangrijker onderdeel van een bestaande functie. Sommige trendwatchers spreken zelfs van een kwart van het gehele personeelsbestand dat op de een of andere manier met design te maken krijgt.

 

5. 3D- en 4D-printing

3D-printing geeft organisaties veel meer creatieve vrijheid. Het maakt de productie van prototypen gemakkelijker en goedkoper. Bovendien zijn dankzij technieken het printen met biologisch materiaal de grenzen van het mogelijke flink opgerekt.

 

Nieuw in de gereedschapskist van de designer is 4D-printing. Daarbij past de vorm van het geprinte product zich onder bepaalde omstandigheden aan. Denk aan invloeden als druk, temperatuur of bijvoorbeeld contact met zuurstof of water. 4D-printing gooit het principe van een vastomlijnd ontwerp overboord.

 

Ondernemingen kunnen dankzij 4D-printing hun producten letterlijk op meerdere manieren vormgeven, zowel in vorm als functionaliteit. Dat biedt allerlei mogelijkheden voor bijvoorbeeld de ruimtevaart en gezondheidszorg, maar in principe is de creativiteit van de designer de limiet.

 

Designers dragen een grote verantwoordelijkheid., Hun werk, visie en methoden gaan een grote stempel drukken op onze wereld, onze ervaringen. En uiteindelijk onze toekomst.

 

Dick Hissink, sales director en Benelux Geo Leader bij Dassault Systèmes